โครงการส่งเสริมกลไกจ่ายค่าตอบแทนนิเวศบริการ (Payment for Ecosystem Services - PES)


ประเทศไทยเข้าสู่สภาวะวิกฤตทรัพยากรธรรมชาติที่หลากหลายทั้งในระบบนิเวศป่า ทะเล แม่น้ำลำคลอง อันเป็นผลมาจากสภาวะการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ กิจกรรมเศรษฐกิจที่ไม่ยั่งยืนและไม่เป็นธรรม การบริโภคที่ไม่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อม ซึ่งล้วนส่งผลกระทบต่อสุขภาวะของคนไทยทั้งในทางตรงและทางอ้อม การเกิดขึ้นของฝุ่นควันพิษ pm2.5 อันมาจากการเผาไร่และเผาป่า การลดลงของสัตว์น้ำทั้งในแม่น้ำและทะเลอันเกิดจากการประมงแบบทำลายล้างและการโครงการปรับภูมินิเวศที่ทำลายทรัพยากรธรรมชาติที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง


การร่วมกันรับผิดชอบดูแลทรัพยากรธรรมชาติจากทุกภาคส่วนจึงทวีความสำคัญ กลไกการจ่ายค่าตอบแทนนิเวศบริการ PES จึงเป็นแนวทางหนึ่งที่จะทำให้ทั้งภาคเอกชนและประชาชนที่มีความใส่ใจสิ่งแวดล้อม สามารถร่วมสนับสนุนชุมชนติดป่า ติดทะเล ติดแม่น้ำ ให้กลายเป็นชุมชนผู้พิทักษ์ดูแล รักษา และใช้ประโยชน์จากธรรมชาติรอบตัวได้อย่างยั่งยืน เป็นการหนุนเสริมให้ชุมชนมีทรัพยากรเพียงพอที่จะป้องกันไฟป่า ป้องปรามการบุกรุกทะเลหน้าหาดจากเรือประมงผิดกฏหมาย และร่วมฟื้นฟูดูแลธรรมชาติในพื้นที่ของตนให้สมบูรณ์ขึ้นต่อไป


Downstream และ upstream ของระบบนิเวศ

โดยกลไก PES จะแตกต่างจากแนวทางโครงการสิ่งแวดล้อมทั่วๆไปตรงที่จะมุ่งเน้นให้

  • เป็นโครงการที่มีความชัดเจนเกี่ยวกับเป้าหมาย วัตถุประสงค์ และวิธีการดำเนินงานที่จะดูแล รักษา และฟื้นฟูธรรมชาติในพื้นที่ของตนได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีขอบเขตพื้นที่ในการอนุรักษ์ที่ชัดเจน
  • สามารถวัดผลได้ทั้งในผลลัพธ์ต่อการดูแลธรรมชาติโดยมีตัวชี้วัดที่เป็นวิทยาศาสตร์ในแต่ละด้านของนิเวศบริการ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการกักเก็บคาร์บอน ความหลายหลายทางชีวภาพ ความสมบูรณ์ของพื้นที่ การกักเก็บน้ำ ฯลฯ รวมถึงผลลัพธ์ทางสังคมและเศรษฐกิจที่วัดได้ด้วย
  • เป็นโครงการที่ดำเนินการต่อเนื่อง มีแนวทางที่จะสร้างความยั่งยืนของการรักษาและฟื้นฟูธรรมชาติในพื้นที่ มีผู้สนับสนุนที่สามารถสนับสนุนได้อย่างต่อเนื่อง

วัตถุประสงค์

  • สร้างความรู้ ความเข้าใจ เกี่ยวกับ PES ทั้งในเชิงหลักวิชาการและตัวอย่างทั้งจากต่างประเทศและในประเทศ ที่เกิดผลบวกที่ยั่งยืนทั้งกับสุขภาวะของประชาชนและธรรมชาติสิ่งแวดล้อม
  • พัฒนาให้เกิดฐานข้อมูลโครงการอนุรักษ์ธรรมชาติที่สามารถพัฒนาต่อยอดด้วยกลไก PES ได้
  • ส่งเสริมให้เกิดตัวอย่างโครงการ PES ในระบบนิเวศต่างๆที่แตกต่างกันทั้งป่า ทะเล ที่ชุ่มน้ำ ฯลฯ
  • สนับสนุนให้เกิดการเชื่อมโยงระหว่างโครงการดูแลฟื้นฟูธรรมชาติต่างๆกับผู้สนับสนุนทั้งภาคเอกชน และประชาชนทั่วไป

บริการของระบบนิเวศ (Ecosystem Service)

ภาคีดำเนินงาน

เป็นโครงการความร่วมมือระหว่างสถาบันธรรมรัฐเพื่อการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม และ ChangeFusion ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ

ติดต่อเรา

สถาบันธรรมรัฐเพื่อการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม (ธ.พ.ส.ส.)
8/16 ถ.กรุงเกษม แขวงวัดสามพระยา เขตพระนคร กทม. 10200
โทรศัพท์ : 0 2280 1812, 0 2280 6228, 0 2280 0557, 0 2628 6438
โทรสาร : 0 2282 8877
อีเมล : gseiorth@gmail.com

ChangeFusion
2044/21 บ้านจิตอาสา ชั้น4 ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง กรุงเทพ 10310 ประเทศไทย
โทรศัพท์ : +662 716 6263 โทรสาร : +662 716 7346
อีเมล : info@changefusion.org